چیا (Chia) رمزارز جدیدی است که خود را به‌عنوان جایگزین بیت کوین و دوستدار محیط زیست معرفی می‌کند؛ چون استخراج چیا برخلاف بیت کوین از طریق حافظه‌های ذخیره‌سازی انجام می‌شود. کسانی که در حوزه فن‌آوری فعالیت دارند در شبکه‌های اجتماعی از گران شدن قیمت هارد دیسک صحبت میکنند و این افزایش قیمت را ناشی از ارز چیا می‌دانند که به تازگی راه ندازی شده است. سود بالای استخراج چیا که با فضای ذخیره سازی کامپیوتر انجام می‌شود باعث افزایش قیمت و کمبود هارد دیسک در بازار شده است.
اگرچه رمز ارز چیا نسبت به سایر ارز‌های دیجیتال مزایایی دارد و انرژی کمتری مصرف می‌کند، اما نگرانی دیگری میان کارشناسان شکل گرفته و آن کمبود شدید هارد دیسک (HDD) و حافظه SSD است. بنابراین کاربران عادی و گیمر‌ها برای اجرای نرم افزارهای خود با مشکل رو به رو خواهند شد.
ارز‌های دیجیتالی مانند بیت کوین (BTC) و اتریوم (ETH) برای تأیید تراکنش و معاملات از قدرت محاسباتی به نام اثبات کار یا همان استخراج استفاده میکنند. این محاسبات از سوی ماینرها انجام می‌شود که برای چنین کاری قدرت کارت‌های گرافیک و سایر سخت افزار‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. آنها برای تأیید و امنیت شبکه پاداش می‌گیرند. در مقابل شبکه چیا از الگوریتم اثبات کار از اثبات فضا (Proof of Space) استفاده می‌کند.
این مدل جدید به استفاده از فضای ذخیره سازی به جای قدرت پردازشی برای امنیت شبکه وابسته است. در حقیقت ماینر‌هایی که فضای ذخیره سازی را در اختیار شبکه چیا قرار می‌دهند، پاداش می‌گیرند. این فرآیند از ماینینگ یا استخراج سایر رمز ارز‌ها با تجهیزات خاص متفاوت است و شما می‌توانید با هر وسیله‌ای ارز چیا بدست آورید.
در استخراج چیا، ماینرها می‌توانند با هارد (فضای ذخیره سازی) کامپیوتر شخصی که به مصرف بالای برق هم نیازی ندارد، ماین کنند. هر شخصی که تمایل به شرکت در فارمینگ چیا را داشته باشد می‌تواند نرم‌افزار مخصوصی را از سایت رسمی دانلود کند و با اختصاص فضای ذخیره‌سازی برای تأیید تراکنش‌ها، درآمد کسب کند.
برای استخراج ارز چیا ابتدا باید فضای لازم را ایجاد کنید. (به عنوان مثال، فایل‌های اضافی دستگاه را که حافظه را پر می‌کند، حذف کنید)، سپس یک طرح برای ارز چیا محاسبه کنید، سپس منتظر تأیید بلوک باشید که این تأیید ممکن است مدت زیادی طول بکشد. شانس شما برای تأیید یک بلاک چیا کوین اساساً با بخشی از کل فضای شبکه (netspace) برابر است.
هزینه خرید هارد دیسک در کشور چین به خاطر عرضه ارز مجازی «چیا» افزایش یافته است. یک هارد دیسک ۱۲ ترابایت در فوریه بیش از ۵۹ درصد افزایش قیمت پیدا کرده است. ماشین حساب‌های ارز چیا، تخمین سود و مقدار زمان برای تأیید بلوک را برای شما محاسبه می‌کند. یک هارد HDD ده ترابایتی می‌تواند ۹۱ بلوک استاندارد چیا (۱۰۱٫۴ GiB) را در خود ذخیره کند.
هر بار که یک چالش بلوکی پیش می‌آید، شبکه ارز چیا بر اساس قوانین مختلف یک برنده را تعیین می‌کند. اگر طرح شما با بلوک مطابقت داشته و “برنده” شود، پاداش بلوک دریافت خواهید کرد (در حال حاضر ۲ XCH). این پاداش بلوک برای ۱۲ سال اول هر سه سال کاهش می‌یابد.
شرکت کنندگان در الگوریتم اثبات فضا باید ثابت کنند که فضای ذخیره‌سازی استفاده نشده در هارد درایو خودشان را به شبکه‌ی چیا اختصاص داده‌اند. شرکت‌کنندگان در شبکه‌ی چیا با عنوان «فارمر» شناخته می‌شوند که پلات‌ها (فضای ذخیره‌سازی) خودشان را در رقابت با دیگر فارمرها و برای استخراج بلاک‌های شبکه به مشارکت در شبکه‌ی این پروژه اختصاص می‌دهند. فارمرها برای دریافت پاداش ایجاد بلاک جدید در شبکه‌ی چیا باید بتوانند فضای کافی را فرآهم کنند. شانس بدست‌آوردن پاداش به فضای ذخیره‌سازی فارمرها در مقایسه با کل فضای ذخیره‌سازی شبکه بستگی دارد.
سخت افزارهای مورد نیاز برای استخراج چیا
علی‌رغم رمزارزهای بزرگ مانند بیت کوین، اتریوم و دیگر رمزارزهای مبنی بر الگوریتم اثبات کار که به خاطر رقابت گسترده در بین ماینرها، استخراج آنها با استفاده از پردازنده‌های معمولی غیراقتصادی و بی‌فایده است، استخراج چیا با استفاده از منابع سخت‌افزاری موجود در رایانه‌های عادی نیز امکان‌پذیر است. با این شرایط، علاقه‌مندان لازم است فضای ذخیره‌سازی کافی برای تشکیل و نگهداری از پلات‌ها را در اختیار داشته باشند.
با این حال، سرعت تجهیزات ذخیره‌سازی (هارد دیسک و SSD) و قدرت پردازنده نقشی مهم را در مدت زمان مورد احتیاج برای ایجاد پلات‌ها (فضای ذخیره سازی) دارد. همین‌طور فضای ذخیره‌سازی بیشتر به منظور ایجاد تعداد پلات‌های بیشتر و افزایش درآمد فارمرها است.
قبل از شروع استخراج چیاکوین باید دقت داشته باشید که تجهیزات ذخیره‌سازی عادی برای فرآیند ایجاد پلات‌ها و خواندن و نوشتن مداوم اطلاعات ساخته نشده‌اند. به همین دلیل بعضی از شرکت‌های تولید کننده‌ی این تجهیزات اعلام کرده‌اند که استخراج چیاکوین گارانتی این تجهیزات را باطل خواهد کرد.
استفاده از SSDهای گران قیمت صنعتی (مانند اس.اس.دی‌های U.2) که برای استفاده‌ی دائم طراحی شده‌اند، سرعت ایجاد پلات‌های تازه را افزایش و احتمال خرابی تجهیزات را کاهش می‌دهد. استفاده از دیسک‌های سخت با ظرفیت بیشتر مصرف انرژی و تعمیر و ذخیره سازی سیستم فارمینگ را تا مقدار قابل ملاحضه‌ای کاهش می‌دهد. به عنوان نمونه استفاده از یک هارد دیسک ۱۰ ترابایتی به مراتب مصرف کمتری نسبت به پنج هارد دیسک ۲ ترابایتی دارد. همین‌طور نصب ۱ هارد دیسک نسبت به نصب ۵ هارد دیسک به مراتب راحت تر خواهد بود.
برای ذخیره‌سازی نهایی اجازه استفاده از هارد دیسک‌های اکسترنال(هارد دیسک‌های خارجی)، سیستم‌های ذخیره‌سازی تحت شبکه(NAS) و غیره نیز وجود دارد. همین‌طور هارد دیسک‌ها در زمان استفاده گرما تولید میکنند و به همین دلیل است که باید سیستم استخراج چیاکوین از تهویه ی مناسبی نیز برخوردار باشد.
همانطور که پیش پیش بینی شده بود، براساس آنچه در چین اتفاق می‌افتد، قیمت HDD و SSD در حال افزایش است. بهترین کار شما این است که بر قیمت هر گیگابایت تمرکز کنید. برای اولین بار که ارز چیا وارد بازار شد HDDها با درایو ۱۰ ترابایت با قیمت تقریباً ۰/۰۲ دلار در هر گیگابایت شروع به کار کردند. اکنون حداقل ۰/۲۳ دلار برای هر گیگابایت باید پرداخت کرد. بسیاری از درایوها ۰/۰۳ دلار برای هر گیگابایت یا بیشتر نیاز دارند. اگرچه ممکن است استفاده از درایوهای ۱۴ ترابایتی یا بزرگتر وسوسه انگیز به نظر برسد، اما بسیار گران هستند.
ذخیره سازی به وسیله HDDها با درایو ۱۰ ترابایت پیشنهاد می‌شود؛ زیرا اقتصادی ترین گزینه است. درایوهای ۱۲ ترابایتی، ۱۴ ترابایتی، ۱۶ ترابایتی و ۱۸ ترابایتی موجود هستند، اما هزینه آنها برای هر گیگابایت فضای ذخیره سازی بسیار زیاد است. اولین گزینه‌ای که به آن توجه می‌کنید هزینه است. شما باید از HDD و SSD با قیمت و کیفیت مناسب استفاده کنید.
احتمالاً می‌توانید از یک جعبه و مادربرد کوچکتر یا یک PSU متفاوت نیز استفاده کنید که در حین کار باید HDDهای بیشتری نیز اضافه کنید. اگرچه یافتن فضای مناسب برای همه درایوها ممکن است دشوار باشد. ما نمی‌خواهیم شما را نا امید کنیم. عوامل بسیار دیگری از جمله کاهش قیمت و داشتن فضای بیشتر می‌تواند به شما برای کاهش هزینه‌ها کمک کند. در واقع، فقط در هفته گذشته به دلیل افزایش فضای خالص، سود بالقوه ۲۰٪ کاهش یافته است.
فضای خالص با چه سرعتی پر می‌شود؟ یا چه مدت استخراج ارز چیا طول می‌کشد؟ سود حاصل از استخراج چقدر است؟ همه‌ی اینها سؤالاتی است که ممکن است شما از خود بپرسید. برای بدست آوردن تمامی این موارد می‌توانید از ماشین حساب‌های پیشرفته استفاده کنید. اما واقعیت این است که هیچ کس نمی تواند به طور قطعی بگوید که افزایش قیمت تا کجا ادامه دارد و چه موقع فضای خالص شبکه پر می‌شود. همانند سایر رمز ارز‌ها، بیش از توان مالی خود برای از دست دادن سرمایه گذاری نکنید.
نحوه‌ی استخراج چیا
تا کنون ما بر روی سخت افزارهای مورد نیاز برای تهیه فضای مناسب برای استخراج چیا صحبت کرده‌ایم. اگرچه فضای لازم برای فارم ارز چیا را به درستی انجام داده‌اید، احتمالاً می‌خواهید راه‌های آنلاین نگه داشتن فارم را جستجو کنید. اگرچه رایانه‌های شخصی با ده‌ها HDD با استفاده از کارت PCIe SATA و منبع تغذیه اضافی امکان پذیر است، اما به راحتی می‌توان از همه موارد صرف نظر کرد و با Raspberry Pi کار کرد.
در واقع این یک راه حل پیشنهادی طولانی مدت برای تولید چیا است. یک نمونه فارم ۹۶ ترابایتی وجود دارد که شامل ۳۰ HDD متصل به USB با ظرفیت‌های مختلف است که از یک Raspberry Pi 4 خاموش می‌شوند. ما پیشنهاد می‌کنیم از Raspberry Pi 4 برای همگام سازی پایگاه داده با بلاک چین چیا استفاده کنید؛ زیرا در غیر این صورت برای ماینینگ مدت زمان بیشتری طول می‌کشد.
البته می‌توانید فقط از یک رایانه شخصی استفاده کنید. با این وجود تعداد پورت‌های SATA در مادربرد شما محدود است یا باید کارت‌های SATA PCIe را اضافه کنید. استفاده از آداپتورهای USB به SATA و هاب های USB (با یا بدون Pi) این محدودیت را برطرف می‌کند. پس از اتمام ساخت یک فارم، هزینه‌های برقراری ارتباط و کار با ۱۰ هارد دیسک نسبتاً ناچیز است، شما احتمالاً می‌توانید ۵۰ HDD را با همان میزان انرژی RTX 3080 برای استخراج اتریوم اجرا کنید.
مطلب مرتبط: معرفی ۱۰ نرم افزار استخراج اتریوم
جمع بندی
در حال حاضر افراد بسیاری در فرآیند استخراج چیا مشارکت میکنند. همچنین قیمت HDD و SSD در بازار نیز در حال افزایش است. از طرفی با افزایش استخراج ارز چیا با کمبود هارد دیسک در بازار موتجه می‌شویم. قیمت ارز چیا در ابتدای عرضه (۴ مه ۲۰۲۱) ۱۶۰۰ دلار بود و سپس به ۱۹۰۰دلار رسید و پس از آن به حداقل ارزش روزانه یعنی ۵۶۰ دلار کاهش یافت. بعد از آن دوباره روند صعودی در پیش گرفت و به ۱۰۰۰ دلار رسید.
در زمان نوشتن مقاله در تاریخِ ۱۵ می ۲۰۲۱ (۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰) قیمت ارز چیا ۱۶۰۳ دلار بود. مهمتر از قیمت حجم معاملات است. روز اول این رمز ارز ۱۱ میلیون دلار معامله داشت، اما پنجشنبه و جمعه در تاریخِ ۶ و ۷ مه ۲۰۲۱ بیش از ۱۰ برابر افزایش قیمت داشته است.
استخراج چیا حداقل نیازهای برق را به شدت کاهش می‌دهد. هرچند شاید این امر موقتی باشد. ۵۰ HDD به اندازه یک پردازنده گرافیکی گران قیمت تنها از برق استفاده میکنند، امیدواریم که به دلیل شرایط زیست محیطی همیشه نیاز به برق در این فرآیند کم باشد. در این مقاله به معرفی ارز و نحوه استخراج آن پرداختیم. هرگونه سؤال یا نظری را می‌توانید در بخش دیدگاه با ما در میان بگذارید.
